LOGIN
بیانات
shirazi.ir
"«مادر امت»"
سلسله بیانات مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی شیرازی در شب های ماه مبارک رمضان 1441 «شب دهم»
کد 10421
نسخه مناسب چاپ کپی خبر لینک کوتاه ‏ 20 اردیبهشت 1399 - 15 رمضان العظيم 1441
 
با فرارسیدن ماه مبارک رمضان مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی مدظله العالی در شب های این ماه عظیم به بیان معارفی در خصوص این ماه مبارک می پردازند که به صورت زنده از طریق شبکه های ماهواره ای و فضای مجازی پخش می شود. مشروح شب دهم بیانات معظم له به شرح زیر می باشد:
 
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین وصلی الله علی سیدنا محمد وآله الطاهرین

در تاریخ آمده است که ام سلمه می گوید: چند سال پس از رحلت حضرت خدیجه کبری رضوان الله تعالی علیها در محضر پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله از ایشان نام بردیم. حضرت ختمی مرتب گریه کردند و فرمودند: «خَدیجَةَ وَأیْنَ مِثْلُ خَدیجَةَ؛ خدیجه [می گویید] کجا مانند او را می توان یافت».

سپس ادامه دادند: «صَدَّقَتْنِی حِینَ کَذَّبَنِی النَّاسُ وَوَازَرَتْنِی عَلَی دِینِ اللَّهِ وَأَعَانَتْنِی عَلَیْهِ بِمَالِهَا؛ در حالی که مردم مرا تکذیب می کردند او مرا تصدیق نمود و با مال و ثروت خود مرا در راه حمایت و تقویت دین خدا یاری کرد».

این تعریف حضرت رسول صلی الله علیه وآله درباره حضرت خدیجه سلام الله علیها یک جهان سخن و مطلب است و اگر حضرت خدیجه سلام الله علیها هیچ مطلب و سخن و تعریفی جز این سه جمله رسول خدا صلی الله علیه وآله در تاریخ خود نداشت، همین برای نشان دادن منزلت و مقام ایشان کافی بود.

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله ابتدای تعریف خود از آن بانوی بزرگوار فرمودند: «خَدیجَةَ وَأیْنَ مِثْلُ خَدیجَةَ؛ خدیجه [می گویید] کجا مانند او را می توان یافت».

سخنان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نه از خود که وحی الهی است، چنان که خدای متعال در قرآن کریم درباره پیامبر صلی الله علیه وآله فرموده است: «وَمَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوَی * إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْی یُوحَی؛ از سر هوس سخن نمی گوید * این سخن به جز وحی ای که وحی می شود نیست».

خدای متعال مطلب و موضوعی را به پیامبر خود وحی کرد و ایشان همان را بیان داشتند. درباره آیه «وَمَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوَی» فقیهان، علمای اصول، علمای ادبیات عرب و علمای علم بلاغت در موارد فراوانی به آن استناد می کنند؛ چراکه بحثی علمی است که حذف متعلق ظهور در عموم دارد.

قرآن کریم در اوج بلاغت است و هنگامی که می فرماید: «وَمَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوَی» متعلق آن حذف شده است. حالا این مطلب تداعی می کند که متعلق در چه موردی حذف شده است، در تبلیغ احکام، بیان عقاید و اخلاق یا بازگفت تاریخ خوبی ها و والایی های پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله یا ... این امر در همه چیز ظهور دارد.

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله یک جمله کامل و بی نقص و کاستی درباره خوبی و والایی حضرت خدیجه کبری صلی الله علیه وآله فرمودند و آن، عبارت «أیْنَ مِثْلُ خَدیجَةَ؛ وکجا مانند خدیجه را می توان یافت».

لفظ «هو» نیز بازگشتش به «مای موصوله در ما ینطق» است که این جا متعلق این مورد ذکر نشده است. توجه داشته باشیم که وقتی رسول خدا صلی الله علیه وآله درباره حضرت خدیجه فرموده اند: «خَدیجَةَ وَأیْنَ مِثْلُ خَدیجَةَ» این سخن بدان معناست که سخن آن حضرت نه از خود ایشان بود، بلکه وحی الهی است.

علمای ادبیات عرب و جز آنان در توضیح این سخن پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می گویند: «این سبک و شیوه بیان و این گونه تعبیر بدین معناست که همانند خدیجه در میان مردم، در میان فرشتگان و در بهشت و در تمام هستی وجود ندارد» و در واقع حذف متعلق شده است.

آری، رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله همسر، فاطمه زهرا سلام الله علیها دختر، امیرمؤمنان علیه السلام داماد و یازده امام دیگر که درود خدا بر آنان باد، فرزندان او، یعنی یازده معصوم از او و با او هستند و به تخصص خارج می شوند و داخل در عمومات نیستند و این تخصیص نبوده بلکه تخصص است.

مقتضای این سخن و تعبیر رسول خدا صلی الله علیه وآله از خدیجه کبری سلام الله علیها وحی الهی است. حال باید دید که این مطلب استثنا دارد یا خیر و آنچه مسلم و تردیدناپذیر است این که این سخن پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله بسیار بلند و عالی است.

من آن قدر که در عمر خود خوانده یا شنیده ام به غیر از سیزده معصوم علیهم السلام چنین تعبیری که پیامبر صلی الله علیه وآله درباره ام المؤمنین، حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها داشتهاند، بیان نکرده اند. این شیوه و روش تعبیر در علوم ادبیات عرب «انکار ابطالی» خوانده می شود که در قالب و ساختار استفهام بیان می شود. در قرآن کریم و احادیث شریفه به صورت جزئی از کنایه ها زیاد آمده و این تعبیر رسول خدا صلی الله علیه وآله نیز یکی از این موارد است.

ایثار مالی

رسول خدا صلی الله علیه وآله در سه جمله سخن خود فرمودند «وَأیْنَ مِثْلُ خَدیجَةَ» که دربردارنده یک دنیا مطلب است. حضرت در این بخش گفته خود فرمودند: «صَدَّقَتْنِی حِینَ کَذَّبَنِی النَّاسُ؛ زمانی که مردم مرا تکذیب می کردند او مرا تصدیق کرد».

فراموش نشود که خویشاوندان، یعنی عموها و عمه های پیامبر صلی الله علیه وآله غالباً از قریش و بنی هاشم بودند، اما ایشان را تکذیب کردند و در جنگ بر ضد حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وآله نیز شرکت و همراهی داشتند. بر اساس نوشته منابع تاریخی، پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله، نُه یا ده عمو داشتند. از میان آن همه خویشاوندان تنها سه تن از آنان مسلمان شده و او را تصدیق کردند؛ جناب ابوطالب نخستین فردی بود که اسلام آورد و امیرمؤمنان علی علیه السلام که از اذل مسلمان بودند و حضرت خدیجه سلام الله علیها هم نخستین زنی بود که به پیامبر ایمان آورد و مسلمان شد.

روشن باشد که بعد از حضرت خدیجه سلام الله علیها و امیرمؤمنان علیه السلام، ظاهراً از میان عموهایی که اسلام آوردند ابتدا جناب ابوطالب، سپس جناب حمزه سیدالشهدا و پس از آن دو و زمانی که عباس، دیگر عموی پیامبر در مدینه منوره به جنگ با ایشان رفت اظهار اسلام کردند.

رسول الله صلی الله علیه وآله پس از عبارت قبلی خود درباره حضرت خدیجه سلام الله علیها فرمودند: «صَدَّقَتْنِی حِینَ کَذَّبَنِی النَّاسُ؛ هنگامی مرا تصدیق کرد که مردم مرا تکذیب کردند» بخش دیگر این سخن پیامبر «وَوَازَرَتْنِی عَلَی دِینِ اللَّهِ؛ و مرا در دین خدا یاری نموده بود».

قابل توجه است که رسول خدا صلی الله علیه وآله عموها و شماری عموزاده و نُه عمه و عمه زاده های فراوانی داشتند اما از مسلمان شدنشان سخنی نیست و تنها سه تن از عمه های ایشان مسلمان شدند.

جمله سوم این سخن «أَعَانَتْنِی عَلَیْهِ بِمَالِهَا؛ و با دارایی و ثروت خود از دین خدا حمایت کرده بود».

در این زمینه چیستی و منبع درآمد حضرت خدیجه سلام الله علیها قابل تأمل است. گفتنی است که بازرگانان مشرک و ثروتمندان قریش برای حضرت خدیجه سلام الله علیها و مال التجارة او تجارت می کردند، به این معنا که با ثروت ایشان کسب و کار و تجارت می کردند و سهمی از منافع تجارت را برای خود برمی‌داشتند و مابقی را به ایشان می دادند.

در بحارالانوار و منابع دیگر آمده است: وقتی شماری از تجار پول حضرت خدیجه سلام الله علیها را که طلا بود برای ایشان آوردند و در جایی گذاشتند روی یکدیگر انباشت و چونان تپه شد که افراد حاضر گرد آن، افراد مقابل خود را نمی دیدند. این ثروت نه همه، بلکه بخشی از دارایی حضرت خدیجه سلام الله علیها بود.

مقاوم در سختی ها

حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها به جز اندکی از ثروت خود تمام داشته هایش را در راه ترویج و تقویت رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله خرج کرد و آنچه را از ثروتش مانده بود در شعب ابوطالب خرج کرد. اما کار این بانوی بزرگوار به جایی رسید که در شعب ابوطالب به لقمه نانی احتیاج پیدا کرد ولی نیاز خود را اظهار و ابراز نکرد. در هیچ منبع و نوشتهای ذکر و نوشته نشده است که آن بزرگ بانوی اسلام نه به پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و نه از ایشان شکایت و گلایهای کرده باشد. ایشان مقام و عظمتی شایسته و بالا دارد و در کنار حضرات معصومین علیهم اسلام قرار دارد که یکی از آن نورهای پاک حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها هستند اما با توجه به اینکه اینان خورشیدانی درخشان و فروزنده هستند او ظهور ندارد. اینان نمادهای عصمت و پاکی و عظمت هستند و همگی بر حضرت خدیجه سلام الله علیها اندوهگین شدند و اولین سوگوار بر ایشان رسول خدا صلی الله علیه وآله بود.

چنان که در روایت ذکر شده و در ابتدای سخن آمد اُم سلمه می گوید که چند سال پس از ارتحال حضرت خدیجه سلام الله علیها نام وی را نزد رسول الله صلی الله علیه وآله بردیم ایشان سخت گریه کردند. امیرمؤمنان علیه السلام نیز در سوگ ایشان محزون شدند و فاطمه زهرا سلام الله علیها در عزا و مصیبت مادرشان گریه می کردند. امام حسن و نه تن از معصومین از فرزندان حضرت سیدالشهدا علیهم السلام نیز سوگوار حضرت خدیجه سلام الله علیها بودند.

وظیفه ما در قبال مادر

شایسته و به جاست که این سخن امام صادق علیه السلام که فرموده اند: «شیعتنا خلقوا من فاضل طینتنا وعجنوا بماء ولایتنا یحزنون لحزننا؛ شیعیان ما از خمیره ما آفریده شده و با آب محبت ما سرشته شده اند، و در حزن ما اندوهگین‌اند» مدنظر و ملاک عمل قرار گیرد و به آن عمل شود.

سزاوار است مؤمنان در هر جایی از این گیتی که قرار دارند، به مناسبت ارتحال ام المؤمنین حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها بر ایشان سوگواری کنند و به وسیله شعر، سخنرانی، کتاب، مجله، مجالس، شبکه های ماهوارهای و دیگر رسانه ها مجالس مرتبط به حضرت خدیجه سلام الله علیها را ترویج و مقام بزرگ و شکوهمند و جایگاه با عظمت ایشان را به جهانیان معرفی کنند.

امیدوارم خدای عزوجل به انسان توفیق دهد که هنگام نام بردن از ایشان اظهار اندوه و مصیبت کند و در وفات ایشان عزاداری و سوگواری نماید و از هیچ اقدامی در این راه کوتاهی نورزد. خدای متعال به همه مؤمنان در سراسر جهان و به ما در راه خدمت به این بانو و خاندان رسالت توفیق روزافزون عنایت فرماید.
 
وصلی الله علی محمد وآله الطاهرین
 

  • نظری برای این خبر درج نشده است.