آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي روز چهارشنبه 5/ارديبهشت/1386 در ديدار با شماري از دانش آموزان مدارس راهنمايي وبانوان فرهنگي نهاوند، ضمن اشاره به برخي احاديث مربوط به حسن خلق، خاطرنشان کردند: خداي متعال خير دنيا وآخرت را نصيب انسان خوش اخلاق مي سازد، به نحوي که گفتار، کردار وهمه شئون زندگي وي داراي برکت وخير مي شود.

ايشان يادآور شدند: روزي به رسول خدا صلي الله عليه وآله عرض شد: فلان زن روزها را روزه مي گيرد وشب ها را به عبادت وشب زنده داري مي گذراند ولي زن بداخلاقي است وهمسايگان را با زبان مي آزارد. حضرت فرمودند: هيچ چيزي در او نيست. او از اهل آتش است.(1) در روايت ديگري از حضرت درباره مردي سؤال شد که جز ماه رمضان روزه نمي گيرد وجز نمازهاي واجب نماز ديگري به جا نمي آورد، ولي اخلاقي نيک دارد. حضرت فرمودند: اين شخص اهل بهشت است.

مرجع عالي قدر افزودند: از اين قبيل روايات برداشت مي شود که خوش اخلاقي هرچند بدون مستحبات وآداب باشد انسان را اهل بهشت مي سازد وبداخلاقي هرچند با عبادات وتهجد توأم گردد سود چنداني به حال انسان ندارد.

معظم له حسن خلق را جدا از توفيق الهي، به تصميم صادقانه منوط دانستند وفرمودند: انسان هاي بداخلاق در حقيقت نخواسته اند خوش اخلاق باشند، نه اين که نتوانسته اند. هرکه به راستي تصميم بگيرد در برابر حسن خلق ورفتار نامناسب ديگران بردباري به خرج دهد بي شک موفق مي شود.

ايشان با تأکيد بر نقش تربيتي وسازنده خوش اخلاقي تصريح کردند: تحمل بدرفتاري هاي ديگران وبدي ها را با خوبي پاسخ دادن غير از سود وثوابي که براي شخص خوش اخلاق به همراه دارد موجب تنبّه وتحول روحي فرد مقابل مي شود واو را به تجديد نظر در رفتار خود فرا مي خواند وموارد فراواني وجود دارد که طي رفتار نيک ـ هرچند پس از سال ها تحمل واستقامت ـ موجبات شرمندگي ودگرگوني شخص بداخلاق را فراهم نموده وسبب هدايت وي شده است. قرآن کريم در وصف بندگان نيکوي خدا فرموده است: «وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَي الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا»؛(2) بندگان خداي رحمان کساني هستند که هرگاه جاهلان، آنها را مورد خطاب قرار مي دهند با متانت پاسخ مي گويند».

رسول خدا در برابر رفتار جاهلانه نادانان سال هاي سال تحمل مي فرمودند واز خيره سري هاي آنان کريمانه مي گذشتند. ما نيز بايد اين رفتار را از شخص رسول خدا که به فرموده قرآن اسوه ماست بياموزيم وبدي ها را با بدي پاسخ نگوييم. در تاريخ امامان اهل بيت نيز به شواهد فراواني بر مي خوريم که افراد نادان وبي ادب در برابر رفتار بزرگوارانه آنها متنبه شده وبه مکتب اهل بيت هدايت يافته اند. نمونه اين افراد جوان بي خبري بود که بر اثر موج تبليغاتي دستگاه دروغ پرداز معاويه ديدگاهي منفي نسبت به امام حسن مجتبي عليه السلام يافته بود ودر برخورد با ايشان، جسارت وبي ادبي کرد. اما برخورد مهربانانه کريم اهل بيت عليهم السلام او را يکصد وهشتاد درجه دگرگون کرد ودر شمار ارادتمندان اهل بيت قرار داد. اين شخص هنگام خداحافظي با امام عرضه داشت: وقتي وارد مدينه شدم شما وپدرتان بدترين افراد در نظر من بوديد واکنون که از مدينه خارج مي شوم هيچ کس را بهتر از شما وپدرتان نمي شناسم.

ايشان در پايان تأکيد کردند: اگر بدرفتاري اين جوان شامي را با تندي ودرشتي پاسخ مي گفتند اين شخص همچنان در گمراهي باقي مي ماند، ولي تنها «خلق حَسَن» است که گمراهان را به نور هدايتِ اهل بيت رهنمون مي سازد. شايسته است ما نيز با تأسي به پيشوايانمان، اسباب هدايت ودگرگوني ديگران را فراهم سازيم.

1. بحارالانوار، ج68، ص394 (باب92ـ حسن الخلق).

2. فرقان(25)، آيه63.